کتاب جایگاه مردم در نظام سیاسی‌دینی از منظر آیت‌الله نائینی و شهید صدر تألیف میرزا حسین فاضلی، به بررسی جایگاه مردم در نظام مردم‌سالاری دینی از منظر این دو اندیشمند فرزانه پرداخته است.
بررسی شأن و جایگاه مردم در نظام‌های مردم‌سالار از اهمیتی ویژه برخوردار است. از این روست که نظام‌های مردم‌سالار امروزه در افکار عمومی جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند. رژیم‌های استبدادی و دیکتاتوری در سراسر جهان با چالش‌های غیر قابل علاج روبه‌رو هستند. رژیم‌های استبدادی ناگزیرند، دیر یا زود تسلیم خواسته‌های بر حق مردم خویش گردند. تأمین حقوق اساسی مردم، تسلیم رأی اکثریت شدن، فراهم ساختن زمینه مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خویش، کمترین مؤلفه‌هایی است که این رژیم‌ها باید به مردم خویش اعطا کنند.
در نظام‌های دموکراسی که «مردم» محور تصمیم‌گیری‌ها بوده و دولتمردان تنها وظیفه اجرای بی‌کم‌وکاست آرای شهروندان را دارند، نقش مردم بسیار پررنگ و فراگیر گردیده است که البته این فرایند نیز در جای خود نقض‌وابرام‌های بسیاری دارد. مردم در بسیاری از شرایط، مصالح راستین خویش را درک نکرده و بیشترین نگاهشان معطوف به امور مادی است. نگاه «انسان‌محورانه» که امروزه در فرایند شکل‌گیری و تداوم نظام سیاسی مبتنی بر اندیشه دموکراسی لیبرال مطرح است، پیامدهای منفی خود را همواره به‌دنبال داشته است؛ مصالح معنوی انسان، آموزه‌های متعالی دینی، امور وحیانی و نگاه به فراسوی جهان مادیت در آن هیچ جایگاهی ندارد؛ در یک کلام، در این نظام انسان سرچشمه و محور تصمیم‌گیری‌هاست. بنابراین، همان‌سان‌که رژیم‌های استبدادی از نظر منطق رفتاری محکوم به فنایند، رژیم‌های مردم‌سالار، به مفهوم دموکراسی لیبرال غربی، نیز با وجود برخورداری از مؤلفه‌های مثبت، با چالش‌های فراوانی روبه‌رو هستند.
در نظام مردم‌سالاری دینی از یک سو، رعایت اصول شریعت و از سوی دیگر، ارج‌گزاری به جایگاه مردم دارای اهمیت است. در نظام‌های سیاسی اسلام مردم از موقعیت شایسته و بی‌بدیلی برخوردارند؛ رفتار معصومان علیهم‌السلام به‌ویژه شخص پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و امیرالمؤمنین علیه‌السلام در فرصت‌هایی که قدرت را در اختیار داشته‌اند گویای این حقیقت است.
در این میان، دو تن از فقیهان نواندیش و آگاه به مسائل سیاسی اجتماعی که دغدغه حکومت دینیشان زبان‌زد است، آیت‌الله نائینی و شهید سید محمدباقر صدر هستند. در کتاب جایگاه مردم در نظام سیاسی‌دینی از منظر آیت‌الله نائینی و شهید صدر به‌صورت بسیار ممتاز و برجسته، به نقش و جایگاه مردم در حکومت دینی پرداخته و به زیبایی، زوایای مختلف بحث را با تکیه بر منابع دینی و سیره معصومان علیهم‌السلام با توجه به دیدگاه این دو عالم فرزانه تبیین و تشریح کرده‌اند.
نویسنده این اثر از کتاب خود این‌گونه گزارش می‌دهد:
نوشتار پیش رو بر آن است تا با بررسی تطبیقی دیدگاه آیت‌الله نائینی و آیت‌الله شهید صدر، به تبیین پدیده نوظهوری که از آن با نام مردم‌سالاری دینی یاد می‌شود، بپردازد. بر پایه تشریح و تطبیق حکومت ولایتیه که مرحوم نایینی به آن پرداخته است، همراه با سایر شرایط همانند رأی اکثریت، تدوین قانون اساسی، مشورت با مردم و نظارت آنان بر حاکمان، پدید آمدن یک نظام مردم‌سالار دینی امکان‌پذیر است. آیت‌الله شهید صدر، تشكيل حكومت را به‌دست خود مردم امکان‌پذیر می‌داند و بر این باور است که شرع مقدس در این خصوص نظری ارائه نکرده است. فرایند نظریه‌پردازی شهید صدر معطوف به آن است که شهروندان عادی، به حکم انسان بودن از چنین حقی برخوردارند که برای سرنوشت اجتماعی خویش تصمیم بگیرند.
کتاب جایگاه مردم در نظام سیاسی‌دینی از منظر آیت‌الله نائینی و شهید صدر از سه فصل تشکیل شده که عبارت‌اند از: ١. مفاهیم و کلیات؛ ٢. جایگاه مردم در فرایند قدرت و بررسی انواع حکومت‌ها؛ ٣. جایگاه مردم در مرکز تصمیم‌گیری؛ ۴. جایگاه مردم در قلمرو دخالت دولت.
کتاب جایگاه مردم در نظام سیاسی‌دینی از منظر آیت‌الله نائینی و شهید صدرتألیف میزرا حسین فاضلی در ٢٠٧ صفحۀ وزیری از سوی مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصفی به چاپ رسیده است.
برای خرید این کتاب از فروشگاه سایت اینجا را کلیک کنید
