نویسنده: اسماعیل اسماعیلی منتشرشده در فصلنامۀ حوزه، دوره ۱۴، شماره ۸۰-۷۹، بهار ۱۳۷۶ سخن از اصلاح ساختار حوزههاى علوم دینى سخن جدیدى نیست. اندیشه ایجاد تحول در حوزهها از دیرزمان ذهن و فکر مصلحان و دلسوزان حوزه را به خود مشغول داشته است. دگرگونیهاى شتابنده اجتماعى سیاسى در اروپا و در پى آن راه یافت...
مقاله
واكاوى انتقادى رابطه «تشريع و احكام حكومتى» در نظريه «منطقه الفراغ»
نویسنده: ذبيحالله نعيميان[۱] چكيده شهيد سيدمحمد باقر صدر، نظريه مشهور «منطقةالفراغ» را ناظر به احكام حكومتى- به عنوان تبلور اختيارات ولى امر- تعريف كرده است. در تقرير ايشان از اين نظريه، اختيارات خاص ولى امر و دولت اسلامى نسبت به احكام غير الزامى مدّ نظر قرار گرفته است. در اينجا اين مسأله مورد بحث...
مقاله
نقش زمان در تحول سیرهها و واژگان از نگاه شهید صدر
نویسنده: احمد مبلغى مقدمه یکم. دستیابی به احکام دینی دغدغه اصلی دین باوران را تشکیل میدهد. سرچشمه تفکردینی به گذشته باز میگردد و پژوهشگران دین باید عزیمتی موشکافانه را در تاریخ جستجوکنند و از پی این عزیمت دست یابی به سنت را سراغ بگیرند. هر فقیه قبل از آن که دل به دریای تاریخ بسپارد […]...
مقاله
منطقة الفراغ
نویسنده: محمد رحمانی پیشگفتار مکتب اسلام نسبت به دیگر مکتبهای جهانی امتیازات و برتریهایی دارد که از جمله آنها سیستم قانونگذاری (فقه) اسلام است. اسلام برای همه نیازهای فردی و اجتماعی در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قانون دارد و حتی برای یک لحظه انسان را بدون برنامه و دستور رها نکرده...
مقاله
بازشناشی الفتاوی الواضحة
نویسنده: محمدجواد عنایتی فقه تجلّی جلوه حق از زبانِ وحی در باغستان هستی و کلید راه گشای دشواریهای عملکردی بشر در وادی وجود است و عرصه آن گسترده ترین عرصه زندگی بشر و تمسّک بدان (عروة وثقی) و (مصباح هدایت) در تمامی زوایای زیستی انسانی تا نهایت تداوم وجودی زمان و مکان است و رسالههای […]...
مقاله
بازشناسی، تحلیل و نقد نظریه منطقة الفراغ
نویسنده: سید علی حسینی مقدمه شهید سید محمد صدر از دانشوران و فقیهان برجسته معاصر شیعه است که از علوم مختلف اسلامی آگاهی عمیق داشت؛ وی فقیهی بصیر و زمان شناس بوده و میکوشید در عرصههای مختلف متناسب با زمان و به گونه ای منطقی دیدگاه اسلام را در مسایل گوناگون بشناساند؛ وی نظریههای بدیع […]...
رسالههای عملیه در بوتۀ نقد شهید صدر
نویسنده: دکتر ولیالله ملکوتی مقدمه با گذشت زمان طرح بعضی از مسائل در رسالههای عملیه ضروری مینماید و به همان نسبت حذف بعضی از مباحث و تغییر بعضی از مثالها اجتنابناپذیر است. شاید در زمانهای قدیم چنین ضرورتی احساس نمیشد؛ مثلاً در هفتاد سال پیش که یک ایرانی مسلمان شیعه متولد میشد اذان در گوش [&h...
احیا و مالکیت از نگاه شهید صدر
نویسنده: محمد رحمانی مقدمه زمین و احکام فقهى آن از موضوعات مورد ابتلاى جوامع انسانى و شایسته پژوهشى فراگیر است. بیگمان اساسىترین مقوله در مبحث اقتصاد به ویژه اقتصاد کشاورزى است؛ همچنانکه منشأ درگیرى و اختلافات در طول تاریخ بوده است. با این وصف، بحث و تحقیق جامع و شایستهاى از آن نشده و بسیارى ...
شهید آیتالله صدر و جایگاه ارزشى اجتهاد
نویسنده: محمد دشتى براى درک جایگاه والاى شهید آیت الله سید محمد باقر صدر در فقه شیعه و ارزش اجتهاد و استنباط احکام الهى از دیدگاه آن بزرگ فقیه جهان تشیع، ذکر چند مقدمه ضرورى است: الف) گروهها و نظریهها در رابطه با قرآن و عترت و (قرآن و حدیث) چند نظریه وجود دارد: نظریه […]...
آیندۀ روند اجتهاد از دیدگاه شهید صدر
نویسنده: سید نورالدین شریعتمدار جزائری مقدمه اسلام دین جامع و کاملی است، برای تمام نیازمندیهای انسان و برخوردهای اجتماعی وی دارای برنامه و دستور است و با ارائه بهترین شیوه ممکن زندگانی و سرافرازی در این دنیا و سعادت در جهان دیگر رهنمودهای گستردهای دارد. از سوی دیگر، احکام و قوانین آن در بستر زمان ...