در پی برگزاری کنگرۀ جهانی شهیدصدر، پژوهشگاه تخصصی شهید سید محمدباقر صدر در سال ۱۳۷۹ ش. تشکیل شد تا میراث علمی و فکری این عالم نواندیش را به‌شکلی سزاوار احیا کند. پژوهشگاه دو هدف اساسی را چشم‌انداز کار خویش قرار داد: تحقیق در آثار و اندیشه‌های شهیدصدر و نیز ترجمۀ آثار ایشان به زبان‌های زندۀ دنیا. این پژوهشگاه در نخستین گام، آثار موجود و نسخه‌های موجود را گردآوری کرد و پس از تحقیق، اصلاح و افزودن آثار چاپ‌نشده، مجموعۀ آثار ایشان را با نام «موسوعه الامام الشهید السید محمدباقر الصدر» در ۲۱جلد به زیور طبع آراست.
ولادت و خاندان شهید صدر
آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر در روز ٢۵ذی‌القعده ١٣۵٣ق./١٩٣۴م. در شهر کاظمین متولد شد. پدرش، سید حیدر صدر، فرزند سید اسماعیل صدر، از مراجع زمان خود بود. خاندان شهید صدر به امام کاظم علیه‌السلام می‌رسید که همگی از علمای تراز اول و مراجع زمان خود بودند.
سید محمدباقر صدر پدر خود را در سه‌سالگی از دست داد و تحت حمایت و تربیت برادر بزرگ خود، سید اسماعیل قرار گرفت. خواهرش، آمنه صدر، مشهور به بنت‌الهدی، دروس حوزه را از محضرش آموخت. او به تربیت بانوان جوان پرداخت و سرپرستی چند مدرسۀ دینی خواهران را در نقاط گوناگون عراق به عهده گرفت.
مهاجرت به نجف و تحصیل
سید محمدباقر صدر در سال ١٣۶۵ق./١٩۴۵م. همراه افراد خانواده به نجف اشرف مهاجرت کرد و مسیر علمی‌اش در حوزۀ علمیه از این تاریخ به‌طور رسمی آغاز شد. او پیش از ورود به نجف، دوران سطح را نزد برادرش گذرانده بود و در نجف وارد حلقۀ درس فقه و اصول آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی و آیت‌الله شیخ محمدرضا آل‌یاسین شد. همچنین بخش دوم کفایه و نیز اسفار اربعه را نزد آیت‌الله صدرا بادکوبه‌ای گذراند.
تدریس
آیت‌الله سید محمدباقر صدر از سال … تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کرد. افزون‌بر این دو، جلسه‌ای نیز در خانه برای شاگردان خاصش برگزار می‌کرد که در این جلسه مدتی به بحث‌های فقهی پرداخت و در سال‌های پایانی، بحثی فلسفی با موضوع تحلیل ذهن بشری مطرح شد.
تألیفات
شهید صدر با دریافتی عمیق از رسالت خود، در جایگاه مدافعی پیشرو از مکتب اسلام برآمد و با پژوهش‌هایی نو و ژرف در موضوعات گوناگون، برجستگی مکتب اسلام را در زمینۀ اندیشه به ظهور رساند. از او آثار ارزشمندی در ساحت‌های گوناگون اندیشه به‌جای ماند که بخشی از آنها عبارت‌اند از: فلسفتنا؛ اقتصادنا؛ الأسس المنطقیه للإستقراء؛ البنک اللاربوی فی‌الإسلام؛ الفتاوی الواضحه؛ دروس فی علم الأصول (الحلقات)؛ الإسلام یقود الحیاه.
فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی
فعالیت‌های شهید صدر در راستای رسالت‌های سترگ مکتب اسلامی، تنها در ساحت اندیشه خلاصه نشد. او در سال ١٣٧٧ق. حزب الدعوه الاسلامیه را با همکاری شماری از اندیشمندان و مبارزان سیاسی تأسیس کرد…
