تفاوت میان احکام شریعت و مقررات

احکام شریعت مقدس، احکام ثابتی هستند که با یکی از ادله چهارگانه یعنی قرآن، سنت، اجماع و عقل در شریعت بیان شده‌اند. از آنجا که این احکام دارای قالبی مشخص بوده و شامل همه شرایط و حالات هستند، هیچ‌گونه تغییر یا تبدیل آن‌ها جایز نیست و باید بدون هیچ تصرفی به اجرا درآیند.
به‌عنوان نمونه الزام امت اسلامی به آمادگی کامل نظامی و قدرت‌افزایی تا حد ممکن برای رودررویی با دشمنان یکی از این احکام است. این حکم، یک حکم شرعی است که شریعت با برخی از نصوص خود مانند ﴿وَ أَعِدّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوّهٍ﴾؛ «هر نیرویى در توان دارید، براى مقابله با آن‌ها [دشمنان‏] آماده سازید» به آن تصریح کرده است و ازاین‌رو این حکم ثابت بوده و همه شرایط و حالات را دربر می‌گیرد.
اما قوانین یا مقررات عبارت‌اند از دستورات تفصیلی حکومت که طبیعت احکام شرعی برای برخی از شرایط اقتضا می‌کند و ازاین‌رو این قوانین، مقرراتی تغییرپذیرند که با تغییر شرایط حکومت تفاوت پیدا می‌کنند. علت تغییر این دستورات این است که این‌ها به‌صورت مستقیم و با نص مشخص در شریعت نیامده است، بلکه در پرتو شرایط و حالاتی که دائم در تغییر است، از احکام شریعت استنباط شده است.

 

بارقه‌ها، ص ۲۹۳.