از جنبه فکرى، اسلام کار و تولید را تشویق نموده و آن را داراى ارزش فراوان شمرده و کرامت و جایگاه انسان نزد خدا و حتى خرد او را به‌کار ارتباط داده است. بدین‌سان، بستر مناسب بشرى را براى انگیزش تولید و رشد ثروت فراهم ساخته و معیارهاى اخلاقى و ارزیابى‌هاى معین از کار و بیکارى را که تا آن روز شناخته شده نبوده، ارائه نموده است. در پرتو همین معیارها و ارزش‌گذارى‌ها، کار تبدیل به عبادت مى‌گردد که انسان با آن پاداش مى‌یابد و کسى که در راه تأمین نیازهاى زندگى‌اش کار کند، برتر از کسى شناخته مى‌شود که خدا را عبادت نماید، اما کار نکند. نیز تنبلى یا شأن خود را بالاتر از کار دیدن، مایه نقص در انسانیت و عامل فرومایگى وى شمرده مى‌شود.
امام صادق (علیه‌السلام) درباره مردى سؤال کرد. گفتند: «نیازمند است و در خانه به عبادت خدا مشغول است و برادران مسلمانش معاش او را تأمین مى‌کنند». امام فرمود: «کسى که معاش او را تأمین مى‌کند، عابدتر از خود او است».
اقتصاد ما، ج ۲، ص ۳۳۴.
