شهید سید محمدباقر صدر«اقتصادنا» را به‌منظور پاسخگویی به نیازهای ضروری اسلامی و ضرورت‌هایی که پس از تهاجم فکری تمدن‌های غربی و شرقی به دنیای اسلام به‌وجود آمد، به رشتۀ تحریر درآورد. در پی این حملات فکری، برخی از فرزندان این امت تحت‌تأثیر این افکار و ارزش‌ها قرار گرفتند و با حرارت و اشتیاق به آن‌ها گرایش یافتند.
آیت‌الله صدر در این کتاب، همراه با برخی از آثار دیگر خود، به تحلیل و نقد اصول مدارس اقتصادی سرمایه‌داری و مارکسیسم پرداخته و مکتب اقتصادی اسلام را با دقت علمی بالا مطرح کرده است. این تلاش، آغازگر بنیان‌گذاری علمی اقتصاد اسلامی بود. او در این کتاب با دلایلی روشن ثابت می‌کند که توانایی اسلام در اجرای طرح‌های توسعه اقتصادی در جهان اسلام و ادارۀ زندگی بشر، بیش از سایر مکتب‌هاست.
استاد دکتر محمد مبارک در اشاره به مطالعاتی که در زمینه اقتصاد اسلامی انجام شده، اظهار می‌دارد:
کتاب «اقتصادنا» اثر پژوهشگر اسلامی و متفکر بزرگ، سید محمدباقر صدر، اولین تلاش علمی منحصر به فرد در استخراج نظریه اقتصادی اسلام از احکام شریعت است. این کتاب با بررسی دقیق و جامع مفاهیم علم اقتصاد و اصطلاحات آن، اصول فقهی را با مفاهیم اقتصادی به‌طور خلاقانه‌ای تلفیق کرده است. مؤلف این کتاب را در دو بخش اصلی تنظیم کرده است: در بخش اول، به بررسی و نقد علمی دو مکتب اقتصادی سرمایه‌داری و مارکسیسم پرداخته و در بخش دوم، به استخراج ویژگی‌های نظریه اقتصادی اسلام از منابع اسلامی و احکام شرعی می‌پردازد.
در جلد نخست این کتاب، نگارنده به بررسی تطبیقی اقتصاد اسلامی با اقتصاد مارکسیستی و اقتصاد سرمایه‌داری با رویکردی مبنایی می‌پردازد و ساختار و چارچوب کلی و جایگاه اقتصاد اسلامی را مشخص می‌سازد. سپس در جلد دوم فرایند دستیابی به از آموزه‌های فقهی و دینی را مطرح می‌کند.
در جلد دوم به‌سراغ محتوای اقتصاد اسلامی می‌رود. رویکرد مبنایی شهید صدر و اعتقاد به انسجام منطقی میان احکام ظاهری شریعت او را بر آن داشته است که این زیربنا را از خلال احکام و آموزه‌های فقهی و دینی استخراج کند.
بدین منظور، در این جلد از اقتصادنا ابتدا فرایند دستیابی به مکتب اقتصادی را مطرح می‌کند تا روش علمی خود را روشن سازد، سپس با استفاده از آن روش، نظریه‌های اقتصاد اسلامی را کشف می‌کند و روبناهای اقتصاد اسلامی را بنا می‌نهد. او در این کتاب به سه نظریه در اقتصاد اسلامی می‌پردازد: نظریه توزیع پیش از تولید، نظریه توزیع پس از تولید و نظریه تولید. سپس در پایان کتاب به جایگاه و مسئولیت حکومت در اقتصاد اسلامی می‌پردازد.
با وجود اینکه این ابتکار، به‌گفته خود شهید صدر، تأسیس‌کننده و ابتدایی بود، اما تا به امروز جدیدترین و مهم‌ترین مطالعه در حوزه اقتصاد اسلامی به شمار می‌رود. با گذشت بیش از چهار دهه از نگارش این اثر، همچنان این کتاب در انتظار تفکر و تلاش‌های فکری از سوی اندیشمندان و نیروهای اسلامی است تا راهی را که شهید صدر گشود، ادامه داده و پروژه‌اش را در کشف ابعاد دیگر نظریه اسلامی در اقتصاد تکمیل کنند.
این کتاب با عنوان اقتصاد ما توسط سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) و سید محمدمهدی برهانی ترجمه و از سوی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر منتشر شد.
برای خرید این کتاب اینجا را کلیک کنید
متن این کتاب را اینجا بخوانید
