از کتاب درس‌گفتارهای شبکه ملکیت در اسلام رونمایی شد

مراسم رونمایی از کتاب درس‌گفتارهای شبکه ملکیت در اسلام، به مناسبت چهل‌وپنجمین سالگرد شهادت شهید صدر (ره) با حضور مؤلف، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدحسین بیانی و آیت‌الله نیازی، و جمعی از اساتید و طلاب در تاریخ ٢٧فروردین١۴٠۴، در پژوهشگاه تخصصی شهید صدر در قم برگزار شد.

این کتاب شرحی بر نظریۀ ملکیت شهید صدر (ره) در قالب درس‌گفتار توسط حجت‌الاسلام دکتر بیاتی (عضو مجلس خبرگان و رئیس دانشگاه عدالت) است که حاصل ۴۵ جلسه تدریس بوده و با هدف تسهیل فهم اندیشه‌های عمیق اما «فنی و معقّد» شهید صدر برای حوزویان و دانشگاهیان تدوین شده است. نبوغ و روش تحقیق عمیق شهید صدر (ره) (مطالعه جامع و ارائه نظریه بدیع) نیازمند تبیین است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر زارعی، در ابتدای مراسم رونمایی از کتاب درس‌گفتارهای شبکه ملکیت در اسلام، به معرفی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر پرداخت و گفت: این پژوهشگاه در حدود سال ۱۳۷۹، تقریباً ۲۰ سال پس از شهادت شهید صدر (ره) و پس از کنگره جهانی بزرگداشت ایشان، با هدف جمع‌آوری، تحقیق، تدوین و نشر آثار آن شهید بزرگوار تأسیس شد. این مرکز با مجوز رسمی از خانواده شهید صدر (ره)، تنها مرجع رسمی انتشار آثار ایشان است. فعالیت‌های پژوهشگاه شامل تحقیق و ویرایش جدید آثار (مانند اقتصادنا، حلقات، فدک فی التاریخ و…)، ترجمه آثار به زبان فارسی و بازنگری ترجمه‌های پیشین، جمع‌آوری و نشر آثار مرتبط (مانند خاطرات، نامه‌ها – که مجموعه‌ای بیش از ۴۰۰ نامه در دست چاپ است)، تدوین و نشر تقریرات فقهی و اصولی شاگردان برجسته ایشان (مانند مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی و مرحوم آیت‌الله عبدالغنی اردبیلی) و همچنین حمایت از پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های مرتبط با اندیشه‌های شهید صدر (ره) است.

دکتر زارعی با ابراز تأسف از مظلومیت اندیشه‌های شهید صدر در میان طلاب و دانشجویان، تأکید کرد: برای ایجاد تحول در علوم انسانی، شناخت روش و منش و اندیشه ایشان امری ضروری است.

آیت‌الله نیازی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در سخنان خود، این اثر را برای فهم «قلم فنی و معقّد» شهید صدر (ره) بسیار ضروری دانستند. ایشان با اشاره به نبوغ استثنایی شهید صدر، بر اخلاص کم‌نظیر ایشان تأکید کردند و خاطره‌ای را نقل کردند که نشان می‌دهد شهید صدر چگونه پیش از ارائه نظریه خود، تمام آنچه در آن موضوع وجود داشته را مطالعه و هضم می‌کرده و سپس به یک «عصاره» و «صورت بدیع» دست می‌یافته، نه اینکه صرفاً به تنظیم مطالب موجود بپردازد.

آیت‌الله نیازی پیشنهاد داد برای فهم عمیق‌تر این مباحث توسط طلاب، کار به صورت تدریس گروهی و محققانه، پیش از مرحله تحریر نهایی انجام شود؛ کاری که می‌تواند اندیشه‌های عمیق شهید صدر را به سطوح متوسط و عالی حوزه تسری دهد، همانطور که مرحوم آیت‌الله محمود هاشمی شاهرودی با تقریرات درس اصول ایشان این مهم را انجام دادند. ایشان تأکید کردند که این کتاب، گامی مبارک و اساسی در مسیر نشر اندیشه شهید صدر است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر بیاتی، مؤلف کتاب، نیز ضمن تأکید بر نبوغ و اخلاص بی‌بدیل شهید صدر (ره)، به تبیین روش ایشان در تولید علوم انسانی اسلامی پرداخت. ایشان مسیر صحیح را حرکت از فقه‌الاحکام (با روش سنتی و جواهری) دانستند و مفهوم «فقه النظریه» در اندیشه شهید صدر را تبیین کردند که متکی بر دلالت‌های تجمیعی نصوص است، نه صرفاً فقه مقاصدی به آن معنایی که ممکن است در برخی مکاتب مطرح باشد.

مؤلف کتاب برای نشان دادن عمق اخلاص و نبوغ شهید صدر (ره)، به خاطره‌ای اشاره کردند که آیت‌الله هاشمی شاهرودی نقل نموده‌اند: شهید صدر در حدود ۴ دفتر از مباحث فلسفی خود را به نقد مبانی حکمت متعالیه اختصاص داده بودند، اما اجازه چاپ آن‌ها را ندادند! دلیل این امر، اخلاص و دوراندیشی ایشان بود که مبادا دشمنان از این نقدها سوء استفاده کنند و فلسفه اسلامی را متزلزل جلوه دهند، در حالی که هنوز نظام جایگزین کاملی توسط ایشان ارائه نشده بود. این نمونه‌ای از اوج اخلاص در عرصه علمی است که باید برای همه الگو باشد.

دکتر بیاتی همچنین با قاطعیت بر نقش محوری «فقیه» در رأس هرم تولید علوم انسانی اسلامی تأکید کردند. ایشان معتقدند مواد خام این علوم، نصوص دینی هستند و تنها فقیه با تسلط بر متد اجتهاد سنتی است که می‌تواند این مواد خام را فرآوری کرده، تعارضات را حل نموده و به استنباط دقیق دست یابد؛ کاری که از عهده غیر فقیه برنمی‌آید و عدم توجه به این نکته، گاه منجر به ارائه مطالب سطحی و دور از واقعیت دینی تحت عنوان علوم انسانی اسلامی می‌شود.

در پایان از کتاب رونمایی و نسخه‌هایی از آن به حضار تقدیم شد.