«… وَإِن تَعُدّواْ نِعْمَتَ اللهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنّ الإِنسَانَ لَظَلُومٌ کَفّارٌ؛ … و اگر خواهید که نعمتهایش را شماره کنید نتوانید، که آدمی ستمکار و کافر `{`نعمت`}` است».(۱)
این آیه شریفه پس از آنکه موارد جانشینی انسان بر آنها یعنی منابع ثروت جهان و نیروها و نعمتهای فراوان آن را برمیشمرد، به دو نوع انحراف اشاره میکند: یکی ظلم و دیگری کفران نعمت.
مراد از ظلم، توزیع ناعادلانه و ناهمسانی در تهیه این نعمتها برای افراد جامعه است و این ستمی است که برخی از افراد جامعه نسبت به برخی دیگر انجام میدهند. مراد از کفران نعمت، توقف و درنگ جامعه در بهرهگیری از نیروهای خدادادی جهان و نعمتهای مختلف آن و به تعبیری دیگر درنگ از نوآوری است که بایستی آن را در عین حال درنگ کردن در حرکت به سوی آن موجود مطلق یعنی خداوند متعال دانست و این ظلم جامعه به خود است.
(۱) ابراهیم: ۳۴.
اسلام راهبر زندگی، ص۴۰.