اسلام (در مسئله نظام تولید) پیش از هر چیز، ابتدا موضع انسان نسبت به طبیعت را که همه مواد و ابزارهای تولید را در درون خود جای داده است، تعیین میکند و در درون انسان آگاهی و بینشی مؤثر میآفریند که به او در ادای رسالتش در این جهان و بهرهوری از طبیعت و سلطه بر آن، کمک میکند. انسان در نگاه اسلام نیرویی منفی و موجودی بیفایده نیست که نیروهای طبیعت آن را به این سو و آن سو پرتاب کنند، بلکه یک نیروی مثبت و سازنده است؛ زیرا انسان، موجودی است که خدا کلیدهای طبیعت را به او داده است تا گنجهایش را کشف کند و به آبادانی طبیعت مشغول شود و طبیعت را در راستای صلاح و رفاه جامعه بشری، تسخیر کند. خداوند متعال میفرماید : «هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فیها؛ اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادى آن را به شما واگذاشت» (هود:۶١)، «وَ سَخّرَ لَکُمْ ما فی السّماواتِ وَ ما فی الْأَرْضِ جَمیعاً مِنْه؛ او آن چه در آسمانها و آن چه در زمین است همه را از سوى خودش مسخّر شما ساخته است» (جاثیه: ١٣). بنابراین، همه ابزار و مواد تولید مسخر انسان شده و خود او برای بهرهوری از زمین و آبادانی آن و نیز استخراج امکانات آن و استفاده از آنها برای تولید محصولات و نعمت های گوارا، مهیا شده است. از آنجا که اسلام باعث میشود انسان این حقیقت را درک کند، او را به انجام نقش مثبتی که باید در کنار طبیعت ایفا کند، سوق میدهد و بدینوسیله اولین پایه از پایههای فکری را که تولید در جامعه اسلامی، بر آن مبتنی است، بنا مینهد.
اسلام پس از این، سرفصل رویکرد اجتماعی در زندگی را وضع میکند؛ سرفصلی که بر پایه آن بر جامعه اسلامی واجب است بیشترین حد ممکن از نیروهایی را که جوامع بشری به موجب آنها از یکدیگر پیشی میگیرند فراهم کند؛ نیروهایی که به واسطه آنها جامعه اسلامی در برابر جوامع کافر هیبت و مصونیت بیشتری مییابد: «وَ أَعِدّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوّه؛ هر نیرویى در توان دارید، براى مقابله با آنها (دشمنان) آماده سازید»(انفال:۶٠). بر این اساس، باید هر نیرویی که چنین ویژگیای دارد و در نبرد مبنایی جامعه اسلامی با دشمنانش، پشتوانه آن حساب میشود، تقویت گردد و بیشترین حد ممکن از آن فراهم آید.
بارقهها، ص١٩٩.