اجل

«لِکُلِّ أُمَّهٍ أَجَلٌ إِذَا جَاء أَجَلُهُمْ فَلاَ یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَهً وَلاَ یَسْتَقْدِمُونَ» «وَلِکُلِّ أُمَّهٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَهً وَلاَ یَسْتَقْدِمُونَ»؛ هر امتی سرآمدی دارد که هرگاه فرا رسد، نه به تأخیر می‌افتد و نه پیشی می‌گیرد (یونس:۴۹ / اعراف: ۳۴).
در این دو آیه شریف اجل و سرآمد به امت نسبت داده شده است. امت یعنی وجود جمعی انسان‌ها، نه این یا آن فرد. بنابراین در ورای اجل معین و حتمی هر انسانی به عنوان یک فرد خاص، سررسید دیگری برای هویت اجتماعی افراد، وجود دارد؛ یعنی همان امت به‌عنوان جامعه‌ای که بین افراد آن، مناسبات و پیوندهایی بر پایه مجموعه‌ای از افکار و اصول برقرار است و با نیروها و قابلیت‌هایی، پشتیبانی می‌شود.
این جامعه که قرآن از آن به امت تعبیر می‌کند، دارای اجل و سررسید است، دارای مرگ و حیات است، درست مثل یک فرد که تا زمانی که حرکت دارد، زنده است و پس از آن می‌میرد، امت نیز ابتدا زنده است، سپس به مرگ دچار می‌شود و همان‌طور که مرگ یک انسان، تابع اجل و قانون است، امت‌ها هم دارای اجل‌های مشخصی هستند که توسط قوانینی، معین می‌شوند.

پژوهش‌های قرآنی، ص ۶۶.