گزیده‌ها
تکلیف همچنان ادامه دارد

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”امام `{`علی`}`(ع) وقتی در آن لحظه جانکاه چشم گشود و امام حسن(ع) را ديد که می‌گريست و می‌دانست درگذشت پدرش درگذشت همه اميدهاست، خواست ايشان را هوشيار سازد که خط همچنان برجاست و تکليف همچنان ادامه دارد و پيروزیِ دسيسه بدان معنا نيست که سلاح بيندازيم.
آری، دسيسه پيروز شد ای پسرم! و به همين دلیل از ديار خود رانده خواهيد شد و به قتل می‌رسيد، اما بايد بِايستی تا با سم کشته شوی و برادرت حسين(ع) بايد بايستد تا با شمشير کشته شود…
وقتی امت از اراده و شخصيت خود به نفع متکبری از متکبران و فرعونی از فرعون‌ها دست بکشد، در معرض فروپاشی و ذوب شدن در کوره او قرار می‌گيرد. اما اگر تلاش برای بازگرداندن اين وجود به‌طور پيوسته باقی بماند ـ به اين صورت که همان تلاش خط علی و مکتب علی(ع) و شهدا و صدّيقان از ميان فرزندان علی(ع) و شيعيان علی(ع) استمرار پيدا کند ـ پس با اين تلاش اميد خواهد بود که امت وجود خود را بازيابد. دست‌کم اين تلاشِ پيوسته دستاوردی آنی دارد و آن استوارداری امت در برابر انحلال و ذوب شدن کامل در اراده و چارچوب آن حاکم `{`متکبر`}` است. و اين چيزی است که درواقع روی داد.

امامان اهل بیت علیهم السلام؛ مرزبانان حریم اسلام، ص ۳۱۴.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”قرآن مانند دیگر کتاب‌ها نیست که برای آموزش و پژوهش علمی تألیف شده باشد. این کتاب، فرایند دگرگون‌سازی کامل و همه‌جانبه عقلی، روحی و ارادی انسان و فرایند پایه‌گذاری امت و پی‌ریزی تمدن است. ممکن نیست که این مهم به یک‌باره انجام ‌شود، بلکه ماهیت چنین کاری، نیازمند فعالیتی تدریجی است؛ از‌این‌رو باید قرآن کریم به‌تدریج نازل می‌شد تا کار سازندگی را استحکام بخشد و پایه‌های آن را یک‌به‌یک بنا کند و رسوب‌های جاهلیت را با حکمت و پایداری ریشه‌کن سازد.
به‌دلیل همین بردباری و حکمت در فرایند دگرگون‌سازی و سازندگی، اسلام در چاره‌جویی مشکلات فردی و اجتماعی و درمان ریشه‌ای نابسامانی‌ها راه تدریج را در پیش گرفته و در برابر برخی از آنها در چندین مرحله مقاومت کرده تا بتواند آن را ریشه‌کن کند. داستان تحریم شراب‌خواری و اعلان تدریجی آن نمونه‌ای از این امر است. اگر قرآن به یک‌باره همه احکام و تعالیم جدیدش را نازل می‌کرد، مردم از آن می‌گریختند و این کتاب نمی‌توانست انقلاب عظیمی را که در تاریخ برپا کرد به ثمر رساند.

علوم قرآن، ص٣٢.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”قرآن کریم سخنی اعجازی است که از طریق وحی بر پیامبر اکرم ‌صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم‌ فرود آمده، در مصحف‌ها نوشته شده، به تواتر نقل گردیده و به تلاوت آن مأمور شده‌ایم. خداوند متعال برای این سخن اعجازین که به پیامبرش وحی فرموده، نام‌هایی برگزیده است که با نام‌هایی که عرب بر کلام خویش می‌گذاشته است به‌طور کلی تفاوت دارد، از جمله:
کتاب: خداوند می‌فرماید: «آن كتاب با عظمتى است كه شک در آن راه ندارد و مايه هدايت پرهيزكاران است» `{`بقره: ۲`}`.

قرآن: «و امكان نداشت كه اين قرآن، بدون وحى الهى به خدا نسبت داده شود؛ ولى تصديقى است براى آنچه پيش از آن است (كتب آسمانى)، و شرح و تفصيلى بر آن‌ها است؛ شكى در آن نيست، و از طرف پروردگار جهانيان است» `{`یونس: ۳۷`}`.

اهتمام به نام‌گذاری‌های مشخص و اصطلاحات جدید برای قرآن کریم متناسب با برنامه‌ای کلی بود که ا‌سلام بر اساس آن حرکت می‌کرد و آن عبارت بود از درپیش گرفتن روشی جدید برای بیان مفاهیم و مطالبی که به ارمغان آورده است و ترجیح آفرینش واژه‌ها و اصطلاحات جدید و متناسب با روح کلی اسلام، بر استفاده از کلمات رایج در عرف جاهلی. این کار دو علت داشت:
اول: واژه‌های رایج در عرف جاهلی به سختی می‌توانستند مفاهیم اسلامی را با امانت‌داری منعکس نمایند؛ زیرا این واژه‌ها زاییده اندیشه جاهلی و نیازهای آن بودند و نمی‌توانستند بیان‌گر مفاهیم و مطالبی باشند که اسلام آورده بود و هیچ پیوندی با آن اندیشه‌ها نداشت.
دوم: ایجاد اصطلاحات و نام‌های مشخص که ویژه اسلام باشد، به فراهم ساختن ماهیت و نشانه‌های خاصی که فرهنگ اسلامی را از سایر فرهنگ‌ها امتیاز ببخشد، کمک می‌رساند.

پژوهش‌های قرآنی، ص ۲۱۳.
“][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”«و چون بخواهیم جامعه‌‌ای را نابود سازیم، به نازپروردگان غافل آن فرمان می‌دهیم؛ پس آن گاه که در آن گناه کنند، سخن درباره آنان تحقق می‌یابد و آنان را به کلی نابود می‌کنیم» `{`اسراء: ۱۶`}`.
این نیز یکی دیگر از سنت‌های تاریخ است که به صورت قضیه‌ای شرطی بیان شده است و بین دو پدیده نسبت برقرار کرده است: روی کار آمدن فاسقان و نازپروردگان غافل در جامعه که به نابودی و متلاشی شدن آن منجر می‌شود.

پژوهش‌های قرآنی، ص ١٠۶.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”خداوند متعال، حقیقت مطلق بی‌حد و مرزی است که با صفات ثبوتی خود، همه آرمان‌های انسان را که جانشین خدا بر زمین است، دربر دارد: درک، دانش، توانایی، نیرومندی، دادگری و بی‌نیازی.
این بدان معناست که راه رسیدن به این حقیقت مطلق نیز بی‌حد و مرز است. حرکت به‌سوی او، به‌معنای حرکت دائمی، تدریجی و بی‌توقف امری نسبی به‌سوی حقیقت مطلق است:
«ای انسان، همانا تو با تلاشی سخت به‌سوی پروردگار خود در حرکتی و او را ملاقات خواهی کرد» `{`الانشقاق: ۶`}`.

حرکت به سوی حقیقت مطلق آرمان‌هایی را پیش روی مسیر بشریت قرار می‌دهد که از ویژگی‌های آن حقیقت مطلق برگرفته شده است؛ آرمان‌هایی چون درک، دانش، توانایی و دادگری. بنابراین حرکت به‌سوی حقیقت مطلقی که دانش، توانایی، دادگری و بی‌نیازی محض است، یعنی سراسر مسیر بشریت مبارزه پی‌درپی و همیشگی در برابر هر گونه نادانی، ناتوانی، ستم و فقر است.
ازآنجاکه مسیر مرتبط با این مطلق، چنین اهدافی را دارد، تقویت‌کننده خود معبود نیست، بلکه جهادی پیوسته برای انسان و کرامت او و تحقق آرمان‌هایش است.

«و هرکه بکوشد، تنها برای خود می‌کوشد؛ زیرا خدا از جهانیان کاملاً بی‌نیاز است» `{` العنكبوت: ۶`}`.

«هرکس هدایت شود، به سود خود اوست، و هر کس بیراهه رود، تنها به زیان خودش گمراه می‌شود» `{`الزمر: ۴۱`}`.

انسان و عبادت، ص ۴۳.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”همان‌طور که می‌دانیم، معمولا بهتر است عبادات مستحبی، پنهان بماند. برخی از عبادات، همچون روزه‌داری اساسا سرشتی پنهانی دارند؛ زیرا روزه‌داری، یک خودداری درونی است و نمی‌توان از بیرون آن را کنترل کرد. عبادات دیگری هم هست که فضایی نهانی و دور از محیط عمومی برای آنها در نظر گرفته شده است، همچون نماز شب که پس از نیمه‌شب ادا می‌شود. همه اینها برای آن است که بُعد غیبی عبادت تقویت گردد و هرچه بیشتر با احساس مسئولیت درونی پیوند بخورد.
بنابراین فعالیت‌های عبادی، احساس مسئولیت را در آدمی تقویت و نهادینه می‌کند و او عادت میکند که بر اساس احساس مسئولیت درونی خود، به انجام کارهایش بپردازد. بدین‌سان این احساس مسئولیت درونی، تضمینی محکم را برای پایبندی فرد درستکار به حقوق و تکالیفش فراهم می‌آورد.

انسان و عبادت، ص ۵۶.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”عبادت در زندگی بشر و مسیر تمدنی او ضرورتی ثابت است؛ زیرا اساساً زمانی یک مسیر وجود خواهد داشت که مطلقی در میان باشد که آدمی به‌سوی آن کشش داشته باشد و آرمان‌هایش را از آن بگیرد. جز خداوند متعال نیز هیچ مطلقی ظرفیت ندارد که مسیر بس طولانی بشریت را دربر بگیرد و بی‌شک همه مطلق‌های ساختگی هریک به‌شکلی مانع رشد مسیر بشری می‌شوند. بنابراین ارتباط با مطلق حقیقی، نیازی ثابت است؛ چنانکه انکار مطلق‌های ساختگی نیز، نیازی ثابت است. در عین حال، ارتباط با مطلق حقیقی، تنها وقتی ممکن است که شیوه‌ای عملی و کاربردی به تقویت و نهادینه‌سازی این ارتباط بپردازد. این شیوه عملی همان عبادت است.

انسان و عبادت، ص ۴۹.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”غیبی‌بودن عبادات، با نقشی که برای آنها در نظر گرفته شده است، ارتباطی نظام‌مند دارد؛ زیرا همانطور که پیش از این دریافتیم، نقش عبادات تقویت ایمان و نهادینه‌سازی ارتباط با حقیقت مطلق است.
بر این اساس هر چه عنصر فرمانبرداری و اطاعت در عبادت پررنگ‌تر باشد، تأثیر آن در تقویت ارتباط میان عبادت‌گزار و پروردگارش بیشتر خواهد بود. اگر عبادت‌گزار تمام جنبه‌های عبادت را درک کند و حکمت‌ها و منافع همه جزئیات آن برایش روشن باشد، عنصر فرمانبرداری و اطاعت در عبادت کمرنگ می‌شود و انگیزه دستیابی به منافع و مصالح آن عبادت در او قوت می‌گیرد. در این صورت، دیگر عبادت بیش از آن که عملی برای خدا باشد، به کاری تبدیل می‌شود که عبادت‌گزار در پی منافع و آثار آن است.

🔺انسان و عبادت، ص ۶۰.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”دوگانگی میان عبادت و فعالیت‌های گوناگون زندگی موجب ناکارآمدی عبادت و از کارافتادن نقش تربیتی و سازنده آن خواهد شد و دیگر عبادت نمی‌تواند انگیزه افراد را متحول و دگرگرا کند و آنها را وادار سازد که کاری را با ازخودگذشتگی و عبور از منافع محدود خود انجام دهند. خداوند متعال که از بندگان خود بی‌نیاز است، در پی آن نبوده است که از رهگذر عبادت‌شدن، جایگاه خود را تقویت کند تا از این رو آنها را به چنین عبادتی امر نماید. اینکه خداوند متعال خود را هدف و سرانجام مسیر بشریت قرار داده تنها برای این نبوده است که آدمی فقط به هنگام عبادت در برابر او سر فرود آورد؛ بلکه به‌دنبال آن است که با عبادت، انسان‌های درستکاری تربیت شوند که بتوانند با گذشتن از خود، در این مسیر بشری بیشتر نقش ایفا کنند. این تنها وقتی به بهترین شکل محقق می‌شود که روح عبادت به تدریج، به دیگر فعالیت‌های زندگی نیز تسرّی پیدا کند.

انسان و عبادت، ص ۶۳.”][/vc_column][/vc_row]

[vc_row][vc_column][rt_blockquote_style blockquote_content=”آیت الله شهید سید محمدباقر صدر:

وقتى انسان به بلايى دچار می‌شود، بايد در كنار اين‏كه تصميم به مقاومت در برابر اين ابتلا می‌گيرد، به ميزان مسئوليت خود در ايجاد اين مصيبت هم بيانديشد. چقدر از مسئوليت اين بلا به عهده اوست؟ او در برابر اين مصيبت چقدر مقصر است؟
قرآن كريم به روشنى بيان می‌كند كه همه ابتلائات و مصائب، نتيجه كارهايى است كه خود مردم انجام داده‏‌اند: «هر مصيبتى به شما برسد به دليل اعمالى است كه انجام داده‏‌ايد»`{`شوری: ۳۰`}`؛ همه مصائب به دليل اعمالى است كه مردم مرتكب شده‏‌اند.
«فساد، در خشكى و دريا به خاطر كارهايى كه مردم انجام داده‏‌اند، آشكار شده است؛ تا خدا بعضى از اعمالشان را به آنان بچشاند»`{`روم: ۴۱`}`.

بارقه‌ها، ص ۴۳۱”][/vc_column][/vc_row]