نویسنده: محمد رحمانی مقدمه زمین و احکام فقهى آن از موضوعات مورد ابتلاى جوامع انسانى و شایسته پژوهشى فراگیر است. بیگمان اساسىترین مقوله در مبحث اقتصاد به ویژه اقتصاد کشاورزى است؛ همچنانکه منشأ درگیرى و اختلافات در طول تاریخ بوده است. با این وصف، بحث و تحقیق جامع و شایستهاى از آن نشده و بسیارى ...
شهید آیتالله صدر و جایگاه ارزشى اجتهاد
نویسنده: محمد دشتى براى درک جایگاه والاى شهید آیت الله سید محمد باقر صدر در فقه شیعه و ارزش اجتهاد و استنباط احکام الهى از دیدگاه آن بزرگ فقیه جهان تشیع، ذکر چند مقدمه ضرورى است: الف) گروهها و نظریهها در رابطه با قرآن و عترت و (قرآن و حدیث) چند نظریه وجود دارد: نظریه […]...
آیندۀ روند اجتهاد از دیدگاه شهید صدر
نویسنده: سید نورالدین شریعتمدار جزائری مقدمه اسلام دین جامع و کاملی است، برای تمام نیازمندیهای انسان و برخوردهای اجتماعی وی دارای برنامه و دستور است و با ارائه بهترین شیوه ممکن زندگانی و سرافرازی در این دنیا و سعادت در جهان دیگر رهنمودهای گستردهای دارد. از سوی دیگر، احکام و قوانین آن در بستر زمان ...
تحلیلى بر دیدگاه شهید صدر درباره تعریف حکم و جایگاه منطقى آن در اصول
نویسنده: سید على حسینى مقدمه نیازها و اوضاع و احوال قرن دوم هجرى دانشمندان مسلمان را واداشت، در پى بالندگى و گسترش فقه برآیند. بدین سان فرهیختگان جامعه اسلامى در تدوین و ساماندهى قواعد استنباط برآمدند، قواعد و ضوابطى که فقیه در پرتو آنها مىتواند حکم شرعى را درباره هر مسئله نو پیدا استنباط کند. [&...
کیفیت جمع میان حکم ظاهری و واقعی
نویسنده: رضا اسلامی مقدمه اصولیون برای حکم، تقسیمات متعددی ذکر کردهاند؛ از جمله حکم تکلیفی و حکم وضعی، حکم اولی و حکم ثانوی، حکم واقعی و حکم ظاهری، حکم حقیقی و حکم طریقی و تقسیمات دیگری که مربوط به یکی از شاخههای حکم است مانند تقسیم وجوب به عینی و کفائی، تعیینی و تخییری، موقت […]...
جایگاه دلیل عقلی در استنباط احکام شرعی از دیدگاه شهید صدر
نویسنده: رحمان ستایش مقدمه در گفتار فقیهان شیعه تعبیر از ادله چهارگانه بسیار به چشم میخورد. مراد ایشان از این ادله همان: کتاب، سنت، اجماع و عقل است. از دیرباز این فقیهان به صورتی دقیق و مبسوط در مورد الفاظ و دلالات آنها در کتاب و سنت بحث کردهاند؛ همچنان که شیوههای استفاده از آنها […]...
شهید صدر و نظریه تفسیر متن
نوسنده: احمد واعظى مقدمه شاخههاى مختلف معارف دینى، پیوندى عمیق و ناگسستنى با مقوله «متن» و فهم و تفسیر آن دارند. دانشهاى سهگانه فقه و کلام و تفسیر قرآن در سطح وسیعى درگیر مسئله فهم متن میباشند. غیر از تفسیر قرآن که تماماً متکى بر فهم متن است، حجم وسیعى از گزارههاى فقهى و قضایاى […]...
نمونهای از ابتکارات شهید صدر در بحث علم اجمالی
نویسنده: عبدالجواد ابراهیمی مقدمه اینک زمینهای فراهم شده است تا درباره یکی از مفاخر شیعه و نوآوریهای او سخن به میان آید. شهید آیت الله سید محمدباقر صدر(ره) مراد و مقتدای اهل تحقیق و اسوه جامعنگری به مسایل دینی است که از ابعاد گوناگون میتوان شخصیت والای علمی آن بزرگوار را مطالعه و بررسی کرد. [&he...
شهید صدر و نظریه حقالطاعه ـ تحلیل و استنتاج
نویسنده:محسن غرویان مقدمه[۱] در میان عالمان و اندیشمندان، به ندرت کسانى یافت مىشوند که از ذهنى نقّاد و اندیشهای وقّاد برخوردار باشند و به راستى انگشتشمارند فرزانگانى که حقیقتاً اهل تأمل و تفکر باشند و از دقت عقلى و حِدّت ذهنى بهرهای وافر داشته باشند. شهید آیت اللّه محمد باقر صدر(ره) از جمله ستار...
چشماندازى به سیر تاریخى تبویب در علم اصول
نویسنده: مهدى علیپور مدخل محققان اسلامى از دیرباز در شمارش رؤوس ثمانیه به تبویب نیز اشاره میکردهاند. اگر چه پیشینیان واژه «قسمت» را به کار میبردهاند؛ اما هدفشان چیزى جز تبویب، تنظیم و چینش صحیح و منطقى علم نبود. شاید بتوان تبویب را این گونه تعریف کرد: تنظیم و طبقهبندى مباحث یک علم و روشن کردن...